Kira sözleşmeleri, tarafların diledikleri gibi oluşturabildikleri sözleşmelerdir. Bu bağlamda kira sözleşmesi karşılıklı ortak kararlar ile belirli bir şarta bağlanabilir ya da ödenecek kira miktarı belirlenebilir. Bununla beraber kira sözleşmelerinde tek taraflı değişim yapmak mümkün olmaz. Yani kiracı kendi ya da kiraya veren kendi kafasına göre karar alıp uygulama yetkisine sahip değildir. Bu tek taraflı değişiklik yapmama kuralı ise bazı noktalarda sorun çıkarabiliyor. Örneğin; mal sahibi kiraya verdiği mülkün kirasını fahiş oranda değiştirerek kiracıyı zor duruma sokabilir. Bu ve benzeri durumlarda ise taraflar kira tespit davası açabilir. Peki kira tespit davası nedir? şartları nelerdir?
Kira Tespit Davası Şartları
Kira tespit davası, kira bedelinin tespit edilebilmesi için kiracı ya da mal sahibi tarafından açılan tava türünü ifade eder. Bu tür davalarda bazı dava şartları bulunuyor. Bu şartlar şu şekilde sıralanabilir:
- Geçerli olan bir kira sözleşmesinin yazılı ya da sözlü fark etmeksizin var olması gerekir.
- Davayı açmak için hukuki anlamda bir yarar bulunması şarttır.
- Zaman ve mahkeme unsurları sağlanmış olmalıdır. Bu bağlamda dava için kiraya konu olan konutun bulunduğu bölgedeki Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurulması gerekiyor.
- Davaya ilişkin tarafların mevcut olması şarttır.
Kira Bedelinin Tespiti Davasına İlişkin Yargıtay Kararları
Kira Bedelinin Tespiti Davası Yargıtay Kararı – 1:
“Somut olayda; Taraflar arasında 01/11/2010 başlangıç tarihli bir yıl süreli kira sözleşmesi bulunmakta olup, davacıların talebi 01/11/2013 tarihinden itibaren kira bedelinin tespitine ilişkin olduğu hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Buna göre, Mahkemece kira bedelinin tespiti kararı verilirken davacıların dava dilekçesinde bildirdiği 01/11/2013- 01/11/2014 dönemine ilişkin olarak kira bedeli tespiti yoluna gidilmesi gerekirken, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 26. maddesinde yer alan yargılamaya hakim olan ilkelerden “taleple bağlılık ilkesi” gereği gözetilmeksizin, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.” (Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, 2020/2296 E. 2020/3034 K. 16.06.2020 T.)
Kira Bedelinin Tespiti Davası Yargıtay Kararı – 2:
Hakim, kira tespit davasına konu edilen kira sözleşmesinin varlığını ve geçerliliğini titizlikle araştırmalı, tek bir noktayı bile atlamamalıdır. Konuya ilişkin Yargıtay kararının ilgili kısmı şu şekildedir:
“Kaldı ki; davalılar; dava dışı şirketle imzalandığı iddia edilen 15.05.2009 başlangıç tarihli kira sözleşmesindeki imzanın …..’a ait olmadığını ve sözleşmenin imza tarihinde …’in temyiz kudreti olmadığını savunmaları karşısında, imza incelemesi yapılmadan ve kiraya veren …’in temyiz kudreti olup olmadığı üzerinde durulmadan 15.05.2009 başlangıç tarihli kira sözleşmesinin geçerli kabul edilmesi de doğru değildir.” (Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, 2018/5627 E. 2019/6780 K. 17.09.2019 T.)
Eğer siz de kiracı olarak mal sahibinden ya da mal sahibi olarak kiracınızdan kira tespiti konusunda şikayetçi iseniz ilgili şartları sağlayarak dava açabilirsiniz. Ancak dava sürecinden gerek şartların sağlanması gerekse de ilgili dosyanın hazırlanması oldukça güçtür. Bu bağlamda konu hakkında sorun yaşayan ve dava açmak isteyenlerin profesyonel bir hukuki danışmanlık almalarını tavsiye ederiz.