Anonim şirketler bir veya daha fazla kişinin pay sahibi olmasının zorunlu olduğu ve bütçesi 100.000 Türk lirasından daha düşük olamayan şirketlerdir. Anonim şirket kurmak yahut var olan şirketini anonim şirkete dönüştürmek isteyen her kişi ya da kurumun merak ettiği sorulardan bir tanesi de “Anonim şirketlerin avukat bulundurması mecburi mi?” sorusudur. Bu sorunun hem evet hem de hayır olarak cevaplandırılabilmektedir. Bir anonim şirketin sözleşmeli avukat istihdam etmesi evet zorunludur ancak sadece sermayesi 250.000 Türk lirasından daha fazla ise bu durum geçerlidir.
Bu durum en genel hatları ile Avukatlık Kanunu olarak da adlandırılan kanunda şöyle açıklanmaktadır:
“(Değişik üçüncü fıkra: 23/1/2008-5728/329 md.)
Dava açmaya yeteneği olan herkes kendi davasına ait evrakı düzenleyebilir, davasını bizzat açabilir ve işini takip edebilir. Ancak, Türk Ticaret Kanununun 272’nci maddesinde ön görülen esas sermaye miktarının beş katı veya daha fazla esas sermayesi bulunan anonim şirketler ile üye sayısı yüz veya daha fazla olan yapı kooperatifleri sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadır. Bu fıkra hükmüne aykırı davranan kuruluşlara Cumhuriyet savcısı tarafından sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için, sanayi sektöründe çalışan on altı yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgarî ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idarî para cezası verilir. Hukuk ve Ceza Muhakemeleri Usulleri kanunları ile diğer kanun hükümleri saklıdır.”
Anonim Şirketlerde Sözleşmeli Avukat Bulunmamasının Cezası Nedir?
Söz konusu kanunun ilgili maddesinde de yer aldığı gibi ön görülen esas sermayenin beş katı (yani 50.000 x 5 = 250.000) ve daha fazla sermayeye sahip şirketlerde sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadır. Bu avukat, danışmanlık hizmeti gibi hizmetler verebilir ve serbest meslek alanında istihdam edilebilmektedir. Sözleşmeli avukat istihdam etmeyen ve sermayesi 250.000 Türk lirasından fazla olan anonim şirketler tespit edildiğinde, Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yaptırıma maruz kalabilirler. Bu yaptırım iki aylık brüt asgari ücret tutarı olarak belirlenmiştir. 2022 yılından itibaren 1 aylık brüt asgari ücret tutarı 5.004 Türk lirasıdır. Bu durumda anonim şirketlerde sözleşmeli avukat bulunmamasının cezası 2022 yılında 10.008 Türk lirasıdır.